Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2015

Βγερού γλυκά φανού - Την Παρασκευή στο ΔΗΠΕΘΕ Σερρών! - Συνέντευξη Ελευθερίας Τέτουλα

******

Βγερού γλυκά Φανού Γ.Χατζοπουλος

2 ώρες
"Το θέατρο είναι ένα πανηγύρι συναισθημάτων, σκέψεων, όπου ο άνθρωπος νιώθει πως τα όρια του εαυτού του ανοίγουν, γίνεται κάποιος άλλος, κάποιοι άλλοι, όλη η ανθρωπότητα…"

****

“Βγερού γλυκά φανού”

0
20 Oct 2015
by Voula
tetoula
 Την Παρασκευή στο ΔΗΠΕΘΕ Σερρών!
Με μια παράσταση μνήμης και συγκίνησης συνεχίζει το πρόγραμμα του το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών, τη Παρασκευή 23 Οκτωβρίου στην κεντρική σκηνή του Θεάτρου Αστέρια. Το Θέατρο του Θερμαϊκού παρουσιάζει το έργο του Γιώργου Χατζόπουλου “Βγερού γλυκά φανού” με πρωταγωνίστριες την Ελευθερία Τέτουλα και την Άννα Σωτηρούδη, με αναφορές στο σήμερα, αλλά και στη σφαγή της Χίου του 1822. Βρήκα την Ελευθερία και μίλησε στην “Όμορφη Πόλη” για το έργο…

Συνέντευξη στον Γιώργο Σταυρακίδη
(g.stavrakidis@gmail.com)
 
Ποιά είναι η υπόθεση του έργου που θα παρουσιάσετε στις Σέρρες;
Στην παράσταση βλέπουμε δύο Χιώτισσες, την Αγγελική, μια πενηντάχρονη γυναίκα που ζει στο σήμερα και έχει όλα τα προβλήματα που έχει μία σύγχρονη γυναίκα, και την Βγερού, την πρόγονό της που επέζησε της Σφαγής στα 1822, να «συνδιαλέγονται». Αποδέκτης του διαλόγου τους η εικοσάχρονη κόρη της Αγγελικής, η Ανθή. Δυο διαφορετικές γυναίκες συνδιαλέγονται κουβαλώντας η καθεμία το δικό της κόσμο, τη δική της ιστορία, τα δικά της τοπία, ακόμα και τα δικά της ζώα, μια αλεπού στο διάβα της Βγερούς, ένα γεράκι πάνω από το κεφάλι της Αγγελικής…
Είναι ένα έργο που δίνει μηνύματα στους θεατές του;
Πολλά… Γεννά συναισθήματα, θέτει απορίες και ερωτήματα, δημιουργεί ανησυχίες. Και το ωραίο και ενδιαφέρον είναι πως στον κάθε θεατή είναι διαφορετικά. Για να μην σας προκαταβάλλω μεταφέροντας σας κάποια από αυτά θα σας πω κάποιες ατάκες του έργου στις οποίες οι θεατές στέκονται περισσότερο:
  • «Κάμε το να πάψει, αλλιώς θα μας νιωστούμενε και θα σφα’ούμε όλοι», λέει της μάνας ο Νικόλας ο Φράγκος.
  • «Αυτό ήταν που επιζητούσες, τελικά; Άντε, λοιπόν, γλέντα το, αφού το βρήκες!» Κοντοστάθηκε. «Δεν βρήκα αυτό που επιζητούσα», μου είπε ψιθυριστά, «βρήκα αυτό που μου αρέσει…»
  • «Δεν το έχεις ακόμη καταλάβει. Δεν υπάρχουν κανόνες…»
  • «Για μέρες τα δάκρυά μου έτρεχαν. Ώσπου το κλάμα μου στέρεψε και στο τέλος σώπασα.»
  • «Άκουσα τον αχό του κύματου, που έσκαγε στο μπρίκι.» «Άκουσα το θρόισμα από τις πευκοβελόνες που αγγίζανε η μία την άλλη.» «Πρώτη φορά είχα το νου» «Να καταλάβω ένα ωραίο πράγμα!»
Δυο ιστορίες διαφορετικές, δύο γυναίκες διαφορετικών εποχών πώς μπορούν να γίνουν ένα;
Δύο διαφορετικές εποχές, του σήμερα και του 1822, δύο διαφορετικές γυναίκες, η Αγγελική και η Βγερού, δύο διαφορετικές αφηγήσεις, δυο διαφορετικοί λόγοι, ο ένας να εστιάζει στα σύγχρονα προβλήματα της γυναίκας και στην αυτογνωσία, ο άλλος στην προσπάθεια για επιβίωση και για χειραφέτηση, συναντιούνται σε μία «καταπληκτικής σύλληψης» σκηνή στο τέλος της παράστασης, όπου οι δύο λόγοι μπερδεύονται και ο θεατής δεν καταλαβαίνει ποιος λέει τι.
Οι δύο γυναίκες να συναρμολογούν μία κοινή μνήμη, μία κοινή ελπίδα για το μέλλον, μια κοινή ιστορία… Κι αυτό επιτυγχάνεται με τα μέσα που μόνο το θέατρο διαθέτει: τον συνδυασμό του λόγου, της μουσικής, του χορού, σε ένα πανηγύρι συναισθημάτων, σκέψεων και ψυχικής ανάτασης, όπου ο άνθρωπος νιώθει πως τα όρια του εαυτού του ανοίγουν γίνεται κάποιος άλλος, κάποιοι άλλοι, όλη η ανθρωπότητα…
vgerou2
Ποιά είναι η Βγερού που υποδύεστε;
Η Βγερού είναι μία δεκαεξάχρονη Χιώτισσα που ζει τον εφιάλτη της καταστροφής του νησιού της τον Απρίλιο του 1822. Πιάνεται αιχμάλωτη, καταφέρνει να ξεφύγει με τη βοήθεια του Ζαννή, του άντρα που θα σημαδεύσει την υπόλοιπη ζωή της και να κρυφτεί σε μια σπηλιά. Στην προσπάθεια τους να ξεφύγουν στα παράλια της Μικράς Ασίας η Βγερού θα συλληφθεί, όπως και χιλιάδες άλλοι πατριώτες της, και θα μεταφερθεί στην Σμύρνη δούλα και γυναίκα ενός Τούρκου αξιωματικού, του Σεβντάν Κιβεσόγλου. Από την ένωση τους θα γεννηθεί ένα παιδί. Στη συνέχεια η ιστορία της Βγερούς είναι γεμάτη εκπλήξεις… Δεν θα σας αφηγηθώ τη συνέχεια, αλλά θα σας πω πως η Βγερού μέσα από συνεχείς ανατροπές αποκτά φωνή και υπόσταση. Μπορεί να την διεκδικούν ως αντικείμενο πόθου, όμως αυτή εντέλει είναι που «επιλέγει» και ορίζει κάποια στιγμή τη ζωή της. Η Βγερού χειραφετείται μέσα από την φωτιά και το χαλασμό του αγώνα, μέσα από τη δουλεία και την καταπίεση για να γίνει σύμβολο της αιώνιας «γυναίκας». Της γυναίκας αυτής που αγωνίζεται για τη χαρά της ζωής και το φως, και όπως μαρτυρά και το όνομά της, σύμβολο της γυναίκας που επιζητά την αλήθεια και την πίστη. (Βγερού φωνάζουνε στη Χίο τη “Βέρα” και Βέρα στα λατινικά σημαίνει “αληθινή” και στα ρώσικα (“Вера”) πιστή).
Από εκείνα που ξεχώρισαν τη παράσταση σας, είναι και η μουσική της…
Ένα στοιχείο για το οποίο ξεχώρισε η παράσταση είναι η μουσική της! Η μουσική της παράστασης μας είναι καταπληκτική, γιατί είχαμε την τύχη να την γράψει ο Κώστας Βόβμολος, ένας μουσικός με πλούσια έρευνα στην παραδοσιακή μουσική και τραγούδι, με μεγάλη εμπειρία στη μουσική για το θέατρο, ο οποίος δημιούργησε μία… ατμόσφαιρα που σε υποβάλλει. Οι συνθέσεις του έχουν κάποια στοιχεία αμιγώς παραδοσιακά, κάποια που θυμίζουν την παράδοση και κάποια πολύ σύγχρονα. Η μουσική κατά τη διάρκεια της παράστασης έρχεται σε καίρια σημεία και λειτουργεί ως μια μορφή συντονισμού των δύο ιστοριών και των δύο εποχών πέρα από τον χρόνο σε ένα ονειρικό χώρο.
Είχαμε επίσης την τύχη το τραγούδι του τέλους της παράστασης να το πει ο Παντελής Θαλασσινός, ένας Χιώτης που από την πρώτη στιγμή που το άκουσε το αγάπησε και δέχτηκε να το τραγουδήσει και τον ευχαριστούμε γι’ αυτό.
Από τις άλλες φορές που ανεβάσατε το έργο, καταλάβατε αν ο κόσμος γνωρίζει τα γεγονότα αυτά του 1822;
Με τον περισσότερο κόσμο που μιλάμε μετά την παράσταση μας λέει πως είχε ακούσει ή είχε διαβάσει κάποια πράγματα για τη Σφαγή της Χίου, αλλά σχεδόν κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ούτε το πραγματικό μέγεθος της Σφαγής ούτε την αγριότητα της. Η Σφαγή της Χίου διήρκησε πέντε μήνες και σφαγιάστηκαν 40.000 άνθρωποι και άλλοι τόσοι πουλήθηκαν ως δούλοι. Η Σφαγή της Χίου μία από τις μεγαλύτερες ανθρώπινες τραγωδίες και δεν πρέπει να μένει θαμμένη στο χώμα, όπως γενικότερα δεν πρέπει να μένει θαμμένη καμία ανθρώπινη τραγωδία είτε είναι εθνική είτε όχι. Αναδεικνύοντας τις συνθήκες που τις γέννησαν, αναπαριστώντας την εμπειρία των ανθρώπων που τις υπέστησαν, βοηθάμε τους ανθρώπους του δυτικού κόσμου συνειδητοποιήσουν την τραγικότητα σύγχρονων «σφαγών» που συμβαίνουν γύρω μας.
Τι είναι τέχνη για εσάς;
Σίγουρα είναι αισθητική απόλαυση, είναι ψυχαγωγία, αλλά για μένα πάνω απ’ όλαη τέχνη είναι ένας τρόπος, ένα μέσο «εξανθρωπισμού» του ανθρώπου. Θα ρωτούσε κανείς ποιον «εξανθρωπισμό», οραματίζεσαι. Και πολύ καλά θα έκανε, γιατί πολλοί, ακόμη και σήμερα, στο όνομα του «Ανθρώπου» σφάζουν και εγκληματούν. Εγώ οραματίζομαι τον «Άνθρωπο» έτσι όπως ο αυτός σφυρηλατήθηκε από τα ιδανικά του Διαφωτισμού, του Ρομαντισμού και του Μοντερνισμού. Για παράδειγμα τον σεβασμό της ατομικότητας, των ανθρώπινων δικαιωμάτων, τη δημιουργία ενός κράτος δικαίου και πρόνοιας…
Πόσο σημαντική είναι η μνήμη για έναν λαό;
Πρώτα απ’ όλα να ξεκαθαρίσω πως άλλο είναι γνώση του παρελθόντος κι άλλο είναι μνήμη. Η μνήμη δεν είναι η γνώση των γεγονότων όπως τα διαβάζουμε στα βιβλία, ούτε είναι μία αφηρημένη ιδέα, ένα αντικείμενο που το κληροδοτεί έτσι απλά η μία γενιά στην άλλη. Η μνήμη είναι μία σχέση. Μεταξύ αυτών που έφυγαν κι αυτών που ζουν, μεταξύ αυτών που μαρτύρησαν και αυτών που καλούνται να “μαρτυρούν”. Για να υπάρξει μία τέτοια σχέση δεν αρκεί να έχουμε μία γνώση αλλά μία «αίσθηση» του παρελθόντος. Κι όπως λέει και η Βγερού: «μνήμη πικρή σαν πικραμύγδαλο. Να την εβάζεις κάθε πρωί στο στόμα, γα να θυμάσαι πόσο γλυκιά και όμορφη είναι η ζωή».
Παλαιότερα η προφορικότητα μας έδινε αυτήν την δυνατότητα, εννοώ όταν η μία γενιά αφηγούνταν στην άλλη τα ιστορικά γεγονότα του παρελθόντος. Σήμερα αυτήν την «αίσθηση» θεωρώ πως μας τη δίνει η τέχνη και κυρίως το θέατρο. Το θέατρο είναι ο καλύτερος δρόμος για να διατηρήσεις μία μνήμη ζωντανή καθώς η σκέψη και τα συναισθήματα που συνοδεύουν μία παράσταση είναι τα καλύτερα οχήματα για τη μνήμη. Τώρα, γιατί η μνήμη του παρελθόντος είναι πολύ σημαντική; Γιατί μέσω αυτής οι λαοί, αλλά και τα άτομα ξεχωριστά, μπορούν να ανιχνεύσουν καλύτερα την ταυτότητα τους, να κατανοήσουν ποιοι είναι και έτσι να αξιολογήσουν και να επαναπροσδιορίσουν τις σημερινές αξίες που οργανώνουν την καθημερινή ζωή και πραγματικότητα.
vgerou1
Αυτή είναι η πρώτη παραγωγή του θεάτρου του Θερμαϊκού. Ποιά είναι τα σχέδια σας για το μέλλον του;
Το φθινόπωρο του 2014 έχοντας ήδη μία δεκαετή θητεία στο θέατρο, (ΚΘΒΕ, ΔΗΠΕΘΕ, ελεύθερο θέατρο, τηλεόραση) αποφάσισα να ιδρύσω μαζί με τον Λεωνίδα Τέτουλα το «Θέατρο του Θερμαϊκού». Πρόθεσή μας ήταν από την αρχή ν’ αναπτύξουμε παραγωγές που θα τις χαρακτήριζε ένα ήθος επαγγελματικής συνέπειας (όσον αφορά τις οικονομικές υποχρεώσεις και συνθήκες εργασίας από τη μεριά μας), μία συγκεκριμένη φιλοσοφία ως προς τα θεατρικά έργα (να αναδεικνύουν σημαντικές στιγμές της ιστορίας και της παράδοσής και να τις υποβάλλουν σ’ ένα διάλογο με το «σήμερα») και ένα σταθερό κριτήριο επιλογής των συντελεστών με τους οποίου θα συνεργαζόμαστε (καλλιτέχνες με υπευθυνότητα και παιδεία στη συνεργατική δουλειά). Ήδη οργανώνουμε την επόμενη παραγωγή μας, η οποία θα είναι έτοιμη να παρουσιαστεί αρχικά στο Θεσσαλονικιώτικο κοινό τον Απρίλιου του 2016.
Σας ευχαριστώ πολύ…
Σας ευχαριστώ κι εγώ και σας περιμένω τη Παρασκευή στο Θέατρο “Αστέρια”…
Αναρτήθηκε από στις
Ετικέτες , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)